Czym jest oferta w zamówieniach publicznych?
Podmioty publiczne, takie jak administracja rządowa czy jednostki samorządu terytorialnego, które dokonują zakupów towarów i usług na rynku, nazywane są zamawiającymi. System zamówień publicznych określa szczegółowe procedury, według których zamawiający mogą dokonywać tych zakupów.
Co to są zamówienia publiczne?
Termin "zamówienie publiczne" oznacza umowę odpłatną zawieraną między zamawiającym a wykonawcą, czyli podmiotem oferującym roboty budowlane, usługi lub dostawy dla zamawiającego.
Zamówienia publiczne stanowią kluczową formę udziału sektora publicznego w gospodarce. Według danych Komisji Europejskiej wydatki na zamówienia publiczne wynoszą aż 19% PKB Unii Europejskiej, co daje kwotę 2,3 biliona euro rocznie. W przypadku polskiej gospodarki udział zamówień publicznych w PKB wynosi co najmniej 10%, a kwota ta wynosi około 200 miliardów złotych rocznie tyle wydają publiczni zamawiający na towary i usługi kupowane w ramach systemu zamówień publicznych.
Kto musi stosować prawo zamówień publicznych?
Zamawiający publiczni, takie jak organy władzy publicznej, samorządy, sądy, zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie czy administracja, którzy nabywają towary i usługi na rynku, są zobowiązani do stosowania przepisów dotyczących zamówień publicznych.
Ponadto, przepisy dotyczące zamówień publicznych muszą być również stosowane przez:
Zamawiających sektorowych, czyli wyodrębnione podmioty z sektora gospodarki, których działalność ma szczególny charakter, na przykład podmioty zajmujące się sprzedażą i produkcją energii, obsługą sieci transportu kolejowego czy świadczeniem usług w zakresie gospodarki wodnej.
Zamawiających objętych subsydiowaniem, czyli podmioty, które nie należą do powyższych grup, jednak z uwagi na spełnienie szczególnych przesłanek, muszą stosować przepisy dotyczące zamówień publicznych.
Kiedy zamówienie ma publiczny charakter?
Zgodnie z ustawą, przepisy dotyczące zamówień publicznych należy stosować do czterech kategorii zamówień:
Zamówienia klasyczne udzielane przez zamawiającego publicznego, na przykład jednostkę sektora finansów publicznych, jeżeli wartość udzielanego zamówienia jest równa co najmniej kwocie 130 000 złotych netto.
Zamówienia sektorowe udzielane przez zamawiającego sektorowego wyodrębnionego ze względu na działalność, której dane zamówienie dotyczy. Przykładowe dziedziny to gospodarka wodna, energetyka czy usługi transportowe. W przypadku zamówień sektorowych, wartość zamówienia musi być równa co najmniej:
1 827 260 złotych netto w przypadku dostaw, usług i konkursów,
22 840 755 złotych netto w przypadku robót budowlanych.
Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa udzielane przez zamawiającego publicznego lub zamawiającego sektorowego. Ich przedmiotem są na przykład dostawy sprzętu wojskowego lub roboty budowlane przeznaczone do celów wojskowych. W tym przypadku, obowiązują takie same progi wartości zamówienia jak w stosunku do zamówień sektorowych.
Zamówienia klasyczne z zamawiającym subsydiowanym zamawiający subsydiowany nie należy ani do grupy zamawiających publicznych, ani zamawiających sektorowych. Teoretycznie, nie powinien zatem stosować ustawy, jednak ze względu na publiczne pochodzenie środków, z jakich finansowany będzie przedmiot zamówienia, ustawa musi być zastosowana.
Gdzie są publikowane ogłoszenia o zamówieniach publicznych?
Zamawiający, który udziela zamówienia publicznego powyżej progów unijnych, ma obowiązek przekazać ogłoszenie o zamówieniu do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Ponadto, od dnia publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, zamawiający musi udostępnić ogłoszenie na stronie internetowej prowadzonego postępowania. Zamawiający może również opublikować ogłoszenie w innym miejscu.
Jeśli zamówienie publiczne jest udzielane poniżej progów unijnych, zamawiający musi opublikować ogłoszenie o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych, który jest udostępniany na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych. Zamawiający może także przekazać ogłoszenie do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Jednak zamawiający nie może udostępnić ogłoszenia w inny sposób niż w Biuletynie Zamówień Publicznych, nie wcześniej niż w momencie opublikowania ogłoszenia w Biuletynie.
Kiedy nie trzeba stosować prawa zamówień publicznych?
Prawo zamówień publicznych przewiduje szereg sytuacji, w których nie jest obowiązkowe stosowanie rozbudowanych procedur przetargowych. Wyłączenia PZP mogą mieć miejsce z uwagi na przedmiot udzielanego zamówienia (wyłączenia przedmiotowe) lub ze względu na to, kto udziela danego zamówienia (wyłączenia podmiotowe).
Wyłączenia przedmiotowe dotyczą m.in. usług arbitrażowych lub pojednawczych, określonych usług prawnych, usług badawczych i rozwojowych (pod pewnymi warunkami), nabywania własności lub innych praw do istniejących budynków lub nieruchomości, usług finansowych związanych z obrotem papierami wartościowymi, zawierania umów pożyczek i kredytów, usług w dziedzinie obrony cywilnej, nabywania uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji oraz produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojennymi. Przesłanką, która pozwala na wyłączenie PZP, jest również ochrona informacji niejawnych oraz istotnego interesu bezpieczeństwa państwa.
Wyłączenia podmiotowe odnoszą się do konkretnych podmiotów w ściśle określonym zakresie, na przykład Narodowy Bank Polski w zakresie zakupów związanych z wykonywaniem zadań dotyczących realizacji polityki pieniężnej lub Bank Gospodarstwa Krajowego w zakresie zakupów związanych z realizacją zadań dotyczących obsługi funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego, a także realizacją programów rządowych w części dotyczącej prowadzenia rachunków bankowych.
Jak przygotować ofertę?
Przed podjęciem decyzji o udziale w przetargu warto przede wszystkim dokładnie przeanalizować treść ogłoszenia oraz Specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dokumentacja ta zawiera informacje dotyczące przedmiotu zamówienia oraz wymagań, jakie muszą zostać spełnione przez wykonawcę. Weryfikacja tych informacji pozwoli na oszacowanie szans na zdobycie zamówienia oraz na określenie warunków, jakie będą musiały zostać spełnione w przypadku wygrania przetargu. Ważne jest również zwrócenie uwagi na kryteria, jakimi będzie kierował się zamawiający przy wyborze oferty, a także terminy składania i otwarcia ofert oraz związania ofertą. W ten sposób można dokładnie przygotować ofertę, która będzie spełniała wymagania zamawiającego i zwiększała szanse na wygranie przetargu.
Specyfikacja warunków zamówienia (SWZ) to kluczowy i jednocześnie jeden z najważniejszych dokumentów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Jest to szczegółowy opis wymagań i oczekiwań zamawiającego wobec potencjalnych wykonawców, którzy ubiegają się o udzielenie zamówienia. Zgodnie z przepisami prawa, elementy SWZ muszą być dokładnie określone, a ich brak lub niejasność może prowadzić do złożenia odwołania.
Do najważniejszych elementów SWZ należą takie dane jak: nazwa i adres zamawiającego, tryb udzielania zamówienia, szczegółowy opis przedmiotu zamówienia, w tym wymagania techniczne, termin wykonania zamówienia, informacje o wymaganych dokumentach i sposobie ich przedłożenia, informacje o sposobie komunikacji między zamawiającym a wykonawcami, termin związania ofertą, kryteria oceny ofert oraz podstawy wykluczenia z postępowania.
Wszystkie te elementy są niezwykle istotne dla wykonawców, którzy ubiegają się o udzielenie zamówienia. Dokładna analiza SWZ pozwala na dokładne zrozumienie oczekiwań zamawiającego oraz określenie możliwości spełnienia tych wymagań.
W przypadku, gdy treść oferty jest niezgodna z wymaganiami zamawiającego określonymi w dokumentach zamówienia, to taka oferta jest niedopuszczalna i zostanie odrzucona. W takim przypadku zamawiający może również wezwać wykonawcę do uzupełnienia lub wyjaśnienia treści oferty, jeśli jest to możliwe bez zmiany istotnych warunków zamówienia. Zamawiający może również zwrócić się do wykonawcy z pytaniami dotyczącymi treści oferty, w celu wyjaśnienia jej niejasności lub sprzeczności. Jednakże, wyjaśnienia takie nie mogą prowadzić do zmiany treści oferty, w szczególności nie mogą zmieniać jej istotnych warunków.
Ważne! Niezgodność treści oferty z wymaganiami zamawiającego musi mieć charakter istotny i nieusuwalny. Musi odnosić się do treści zobowiązania objętego przedmiotem zamówienia lub do innych istotnych wymagań dokumentów zamówienia regulujących sposób przedstawienia oferty. Przykładem takiej niezgodności jest oferowanie zamawiającemu innego przedmiotu świadczenia niż ten wymagany w treści SWZ lub niewywiązanie się z warunków terminowych określonych w specyfikacji.
Oferta składa się z różnych dokumentów i oświadczeń, które wykonawca musi złożyć zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia. W skład oferty wchodzą między innymi dokumenty przedmiotowo istotne, takie jak opis oferowanego przedmiotu, termin realizacji czy kosztorys, ale także dokumenty o mniejszej wadze formalnej, takie jak oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu czy dokumenty potwierdzające doświadczenie wykonawcy.
W ofercie w najściślejszym znaczeniu tego słowa znajduje się formularz ofertowy, który zawiera najważniejsze informacje o ofercie, takie jak cena ofertowa, warunki płatności czy termin realizacji zamówienia. Formularz ofertowy jest dokumentem podstawowym, który nie może być uzupełniany w późniejszym czasie.
Należy pamiętać, że oferta jest wiążąca i powinna być składana w dobrej wierze. Zmiana treści oferty po terminie składania ofert jest niedopuszczalna, a każda próba wprowadzenia takiej zmiany może skutkować odrzuceniem oferty.
W przypadku, gdy wykonawca nie dopełnił wszystkich formalności lub nie dostarczył wymaganych dokumentów, zamawiający może wyznaczyć dodatkowy termin na uzupełnienie braków, jednak nie jest to regułą.
Ostatecznie, zamawiający dokonuje oceny złożonych ofert i wybiera ofertę najkorzystniejszą zgodnie z kryteriami określonymi w SWZ. Ostateczna decyzja o wyborze wykonawcy należy do zamawiającego i nie podlega odwołaniu, jednakże wykonawcy, których oferty zostały odrzucone, mają prawo do składania odwołań od czynności wykonanych w postępowaniu.
Sporządzenie oferty i jej rodzaje
Oferta jest oświadczeniem woli wykonawcy złożonym w odpowiedzi na ogłoszenie lub zaproszenie do składania ofert. Oferta tworzona jest w oparciu o specyfikację istotnych warunków zamówienia redagowaną przez zamawiającego. Treść oferty musi bowiem odpowiadać treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Specyfikacja jest więc najistotniejszą wskazówką zamawiającego przy sporządzaniu oferty.
Opis sposobu sporządzania ofert wynika z treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Rolą zamawiającego jest, aby przedmiot zamówienia w specyfikacji został opisany w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Specyfikacja zawiera wiele informacji na temat ofert w postępowaniu, m.in.:
termin związania ofertą;
opis sposobu przygotowywania ofert;
miejsce oraz termin składania i otwarcia ofert;
kryteria, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów oraz sposobu oceny ofert.
Jeżeli przedmiot zamówienia jest podzielny, zamawiający może w specyfikacji przewidzieć możliwość składania ofert częściowych, a więc ofert przewidujących wykonanie części zamówienia publicznego (definicja zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych; tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.; dalej jako: p.z.p.). Wykonawca może złożyć oferty częściowe na jedną lub więcej części zamówienia, chyba że zamawiający określi maksymalną liczbę części zamówienia, na które oferty częściowe może złożyć jeden wykonawca. Specyfikacja powinna zawierać opis części zamówienia, na którą można składać ofertę częściową.
W przypadku, gdy cena nie jest jedynym kryterium wyboru, zamawiający może dopuścić składanie ofert wariantowych, a więc ofert przewidujących odmienny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia publicznego. Wówczas specyfikacja powinna zawierać opis sposobu przedstawiania ofert wariantowych oraz minimalne warunki, jakim muszą odpowiadać oferty wariantowe.
Termin składania ofert
Termin składania ofert powinien uwzględniać czas niezbędny na przygotowanie i złożenie oferty. Ustawa przewiduje zróżnicowane terminy składania ofert zależnie od rodzaju trybu postępowania. I tak termin:
w przypadku przetargu nieograniczonego:
a) dla zamówień których wartość jest mniejsza od kwoty od której jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określonej w przepisach 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795), termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych dla dostaw i usług, i nie krótszy niż 14 dni dla robót budowlanych,
b) jeśli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwotę, od której jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określoną w 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795), termin składania ofert nie może być krótszy niż:
40 dni od dnia przekazania ogłoszenia do Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich drogą elektroniczną, zgodnie z formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej określonej w dyrektywie UE,
47 dni od dnia przekazania ogłoszenia do Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich w inny sposób niż drogą elektroniczną,
c) wyjątkowo, jeżeli informacja o zamówieniu, o którym mowa w pkt b), została zawarta we wstępnym ogłoszeniu informacyjnym, o ile wstępne ogłoszenie informacyjne zawierało wszystkie informacje wymagane w tym ogłoszeniu, w zakresie, w jakim informacje te są dostępne w momencie publikacji tego ogłoszenia, i zostało wysłane do publikacji Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich lub zamieszczone w profilu nabywcy na co najmniej 52 dni i nie więcej niż 12 miesięcy przed datą wysłania ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert nie krótszy niż:
22 dni od dnia przekazania ogłoszenia do Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich drogą elektroniczną, zgodnie z formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej określonej dyrektywą UE,
29 dni od dnia przekazania ogłoszenia do Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich w inny sposób.;
w przypadku przetargu ograniczonego:
a) jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza od kwoty od której jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określonej w przepisach 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795), zamawiający wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem czasu niezbędnego na przygotowanie i złożenie oferty, z tym że termin ten nie może być krótszy niż 7 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert dla dostaw lub usług i nie krótszy niż 14 dni dla robót budowlanych,
b) jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwotę, od której jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określoną w przepisach 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795), termin składania ofert nie może być krótszy niż 40 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert, choć zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert nie krótszy niż 22 dni, jeżeli informacja o tym zamówieniu została zawarta we wstępnym ogłoszeniu informacyjnym, o ile wstępne ogłoszenie informacyjne zawierało wszystkie informacje wymagane w tym ogłoszeniu, w zakresie, w jakim informacje te są dostępne w momencie publikacji tego ogłoszenia, i zostało wysłane do publikacji Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich lub zamieszczone w profilu nabywcy na co najmniej 52 dni i nie więcej niż 12 miesięcy przed datą wysłania ogłoszenia o zamówieniu. Zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert nie krótszy niż 35 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert (krótszy o 5 dni od terminu podstawowego), jeżeli udostępnia specyfikację istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej nie później niż od dnia publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do upływu terminu składania ofert;
c) jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwotę, od której jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określoną w przepisach 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795) oraz zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia, zamawiający może wyznaczyć krótszy termin składania ofert, z tym że termin ten nie może być krótszy niż 10 dni,
w przypadku negocjacji z ogłoszeniem zamawiający wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem czasu niezbędnego na przygotowanie i złożenie oferty, z tym że termin ten nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert;
w przypadku dialogu konkurencyjnego zamawiający wyznacza termin składania ofert, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do przygotowania i złożenia oferty, z tym że termin ten nie może być krótszy niż 10 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert;
w przypadku negocjacji bez ogłoszenia oraz zapytania o cenę zamawiający wyznacza termin składania ofert z uwzględnieniem czasu niezbędnego na przygotowanie i złożenie oferty.
Zamawiający niezwłocznie zwraca ofertę, która została złożona po terminie w postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż kwoty od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich określone w przepisach rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795). W postępowaniu o wartości poniżej progów unijnych odwołanie przysługuje bowiem wyłącznie na wskazane w ustawie czynności zamawiającego, wśród których ustawa nie wymienia zwrotu oferty2. W postępowaniu o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej kwoty określone w wyżej wspomnianych przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 p.z.p., zamawiający niezwłocznie zawiadamia wykonawcę o złożeniu oferty po terminie, a ofertę zwraca po upływie terminu do wniesienia odwołania (art. 84 ust. 2 p.z.p.).
Związanie ofertą
Wykonawca może złożyć w postępowaniu tylko jedną ofertę. Zasadniczo od chwili złożenia oferty jest związany jej treścią przez czas określony w specyfikacji i nie może dokonywać w niej żadnych zmian i poprawek. Jeśli wykonawca zostanie wybrany w postępowaniu, zobligowany jest do podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie. Nawet w przypadku licytacji elektronicznej zamawiający licytując nie dokonują zmian poprzednio złożonej oferty, lecz składają kolejne korzystniejsze oferty (tzw. postąpienia).
Jak złożyć odwołanie?
Ubiegający się o zamówienie wykonawca, który chce zakwestionować określoną czynność zamawiającego, ma prawo do złożenia odwołania.
Odwołanie przysługuje od każdej czynności zamawiającego niezgodnej z przepisami ustawy, podjętej w toku postępowania, a także od zaniechania czynności, do której zamawiający był zobowiązany, w tym od zaniechania przeprowadzenia postępowania. Dotyczy to wszystkich postępowań bez względu na ich wartość, w tym zarówno postępowań poniżej progów unijnych, jak i postępowań powyżej tych progów, ale także na przykład postępowań o zawarcie umowy ramowej.
Odwołanie trzeba wnieść do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołujący musi jednocześnie najpóźniej przed upływem terminu do wniesienia odwołania przekazać kopię odwołania zamawiającemu.
Zasadniczo odwołanie powinno być wniesione w ściśle określonym terminie, który wynosi:
5 dni w przypadku zamówień o wartości poniżej progów unijnych
10 dni w przypadku zamówień o wartości równej lub powyżej progów unijnych
liczonych od dnia przekazania informacji stanowiącej podstawę dla wniesienia odwołania.
Terminy wnoszenia odwołań w przypadku zaniechania przez zamawiającego opublikowania ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy lub zaniechania przesłania wykonawcy zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty, lub też niezaproszenia wykonawcy do złożenia oferty w ramach dynamicznego systemu zakupów lub umowy ramowej, jeżeli taki obowiązek zamawiający miał zgodnie z ustawą, są dłuższe i wynoszą 15 lub 30 dni od publikacji ogłoszenia o udzieleniu zamówienia (w zależności od wartości zamówienia).
Najdłuższe terminy na wniesienie odwołania przysługują odwołującemu, gdy doszło do udzielenia zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki z naruszeniem ustawy. Wynoszą one 6 miesięcy w przypadku postępowań powyżej progów unijnych oraz 1 miesiąc w przypadku postępowań krajowych. Odwołujący ma wtedy na celu wzruszenie zawartych już umów i od dnia ich zawarcia biegną wskazane terminy.
Termin 1 miesiąca odnosi się także do zaskarżania zaniechania ogłoszenia uzasadnienia wyboru trybu niekonkurencyjnego (negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki).
Odwołanie powinno zawierać między innymi dane identyfikujące odwołującego, przedmiot zamówienia, zwięzłe przedstawienie zarzutów. Dodatkowo wskazany przepis prawa reguluje, jakie załączniki powinny znaleźć się w odwołaniu, przykładowo dowód uiszczenia wpisu od odwołania w wymaganej wysokości (wysokość wpisu od odwołania jest zróżnicowana i zależy od wartości zamówienia i jego rodzaju).
Jeśli odwołanie będzie zawierało braki formalne i nie będzie można mu nadać prawidłowego biegu, Prezes Izby wezwie wykonawcę do ich uzupełnienia w terminie 3 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem zwrócenia odwołania. Prezes może także dokonać zwrotu w przypadku braku uiszczenia wpisu.
Do czasu otwarcia rozprawy zamawiający może wnieść odpowiedź na odwołanie, w której ustosunkowuje się do jego treści, natomiast do czasu zamknięcia rozprawy odwołujący może odwołanie cofnąć.
